Aguila, Juan del

Spaans militair en maestro del campo

Avila, 1545 - La Coruña, augustus 1602

Biografie

Juan de Aguila nam als achttienjarige soldaat dienst in de compagnie van Gonzalo de Bracamonte, als onderdeel van het tercio van Sicilië. Als zodanig was hij betrokken bij militaire campagnes in het Middellandse Zeegebied. In 1567 trok hij met het tercio Sicilië naar de Nederlanden. In 1569 werd hij tot vaandrig benoemd en in 1574 nam hij deel aan de Slag bij Mook, waarbij Sancho Davila het invasieleger van Lodewijk van Nassau een verpletterende nederlaag bezorgde. Nadat muitende Spaanse soldaten zich hadden meester gemaakt van Aalst, werden zij door Juan del Aguila ervan overtuigd dat zij Sancho Davila te hulp moesten komen, toen deze in de citadel van Antwerpen door de Antwerpenaren werd belegerd. De plundering van Antwerpen, de zogeheten Spaanse furie, was het resultaat. Juan del Aguila zag zich bevorderd tot kapitein. Een jaar later verlieten de Spaanse troepen het land, als gevolg van de bepalingen van het Eeuwig Edict. Van december 1577 tot 1580 verbleven zij weer in de Nederlanden, totdat Alexander Farnese opnieuw de troepen wegstuurde als gevolg van de verzoening van de Waalse gewesten met de kroon. In 1582 riep Farnese de troepen wederom naar de Nederlanden, waar Aguila korte tijd gouverneur van Turnhout was en vervolgens gouverneur van Nieuwpoort. In augustus 1583 benoemde Farnese Juan de Aguila tot maestro del campo. Bij de belegering van Antwerpen onderscheidde Juan de Aguila zich in het bijzonder in de hevige en beslissende strijd om de Kouwensteinse dijk. Na de inname van Antwerpen diende Juan del Aguila onder het opperbevel van Peter Ernst van Mansfelt in de strijd om de Bommelerwaard. Als gevolg van de inundaties raakten de koninklijke troepen op enkele hoger gelegen plaatsen geïsoleerd en werden zij bedreigd door vijandelijke schepen met artillerie. Op 7 december vond een Spaanse soldaat bij Empel een in de bodem begraven beeld van Maria Onbevlekte Ontvangenis, wat als een gunstig voorteken werd beschouwd: de achtste december, de feestdag van de Onbevlekte Ontvangenis, was dan ook een geluksdag voor de koninklijke troepen: door de plotseling intredende kou en een opstekende wind dropen de schepen af en bleven de koninklijke troepen gespaard. Als het 'Wonder van Empel', in het Spaans, 'el Milagro de Empel' bleef deze gebeurtenis bekend. In 1586 nam Aguila deel aan de belegering en inname van Grave en Neuss, en aan het ontzet van Zutphen. Een jaar later, bij de belegering van Sluis, raakte Aguila ernstig gewond en werd hij naar Spanje gerepatrieerd. Daar viel hem de eer te beurt om door de koning te worden ontvangen. Na zijn herstel diende Aguila nog in Spanje en nam hij deel aan militaire expedities naar Frankrijk, Engeland en Ierland. De expeditie in Ierland had voor Aguila een onfortuinlijk verloop: op 12 januari 1602 gaf hij de stad Kindale over, terwijl twee dagen later een vloot tot ontzet aankwam. Terug in La Coruña werd hij onder huisarrest geplaatst, maar voor zijn zaak voor de krijgsraad kwam, is hij overleden.

Anton van der Lem

Literatuur

Juan del Aguila ontbreekt in de Belgische en Nederlande biografische woordenboeken.

Diccionario de Historia de España (Madrid, 1952) I, 61.

Tercios de España. La infantería legendaria. Fernando Martínez Laínez y José María Sánchez de Toca. Editorial EDAF 2006

Alexandre Farnèse, prince de Parme, gouverneur général des Pays-Bas, (1545-1592) / Léon van der Essen ; avec une préf. par Henri Pirenne. - Bruxelles : Librairie nationale d'art et d'histoire, 1933-1937. - 5 dl. : ill. ; 29 cm. - (Bibliothèque du 16ième siècle) T. 1: 1545-1578. - 1933. T. 2: 1578-1582. - 1934. T. 3: 1582-1584. - 1934. T. 4: Le siège d'Anvers. 1584-1585. - 1935. T. 5: 1585-1592. Avec une étude inconographique par Francis Kelly. - 1937. IV, 8, 79, 82, 84.

Friedrich Schiller, Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung (oorspronkelijke uitgave: Leipzig, 1788) in: Schillers Werke : Nationalausgabe XVII: Historische Schriften : erster Teil. Karl-Heinz Hahn ed. (Weimar, 1970), S. 353,28 (Aquila)

Los sucesos de Flandes y Francia del tiempo de Alejandro Farnese por el capitán Alonso Vázquez, sargento mayor de la milicia de Jaén y su distrito, escrito en diez y seis libros. José Sánchez Rayón, Francisco de Zabalburu ed. in: Colección de documentos inéditos para la historia de España por El Marqués de la Fuensanta del Vall, - Madrid : Ginesta, 1879-1880 - 4 dl.; 568 + 596 + 541 + 584 + p., in-8. Tom. LXXII-LXXIV
Plaatsingscode UB Leiden: 748 C 16-19