Maximiliaan van Bergen
Maximilien de Berghes
Eerste aartsbisschop van Kamerijk
?, 1518 - Bergen op Zoom, 27 augustus 1570
Biografie
Maximiliaan van Bergen was de tweede zoon van Dimas van Bergen, raadsheer in
de Geheime Raad, en als zo vele tweede zonen voorbestemd voor een geestelijke
carrière. Maximiliaan begon zijn loopbaan als deken van de St. Gomarus te
Lier. Door de invloed van
kardinaal Granvelle werd hij door het
kapittel van Kamerijk voorgedragen voor de benoeming tot bisschop aldaar. Het
benoemingsrecht te Kamerijk kwam vanouds aan de keizer toe, die met de keuze van
Maximiliaan akkoord ging, maar paus Paulus IV lag geruime tijd dwars omdat hij
het recht van het kapittel niet erkennen wilde. Uiteindelijk ging hij toch
overstag. Nadat Maximiliaan op 10 september 1556 was gekozen, duurde het tot 21
oktober 1559 voordat hij plechtig geïnstalleerd kon worden. Inmiddels waren de
plannen tot kerkelijke reorganisatie van de bisdommen in de Nederlanden
goedgekeurd. Daarbij was Kamerijk tot aartsbisdom verheven, met als
suffragaanbisdommen die van Namen, Atrecht, Doornik en Sint-Omaars. De laatste
drie bisdommen waren overgeheveld van het Franse aartsbisdom Reims, waartegen de
aartsbisschop van Reims, de invloedrijke kardinaal van Lotharingen heftig in het
geweer kwam. Diens drijven mocht echter niet baten: op 22 maart 1562 werd
Maximiliaan van Bergen een tweede keer geïnstalleerd, nu als aartsbisschop van
Kamerijk. Hij was degene die het huwelijk mocht voltrekken tussen Alexander
Farnese, prins van Parma, en Maria van Portugal op 11 november 1565. In 1567
verdedigde hij de belangen van Kamerijk
en het Kamerijkse op de Rijksdag te Augsburg. Maximiliaan organiseerde zoals
was voorgeschreven regelmatig provinciale synodes in zijn aartsbisdom. Die van
1565 was gewijd aan de invoering van de besluiten van het Concilie van Trente
ter bestrijding van de ingeslopen misstanden in de kerk. Op 27 augustus 1570
tijdens een verblijf te
Bergen op Zoom, overleed hij onverwacht aan een beroerte; zijn stoffelijk
overschot werd overgebracht naar Kamerijk en daar in de kathedraal bijgezet.
Publicaties van concilies onder voorzitterschap van Maximiliaan van Bergen
Canones, et decreta sacri concilii provincialis Cameracensis, / Præsidente R.
P. Dn. Maximiliano a Bergis, archiepiscopo, & duce Cameracensi ... ; his
adjecimvs acta, seu ordinem rei gestæ, ac cæremonias, & orationes, quæ in illo
habitæ fuerunt. - Antverpiæ : Ex officina Gulielmi Siluij, 1566. - [6], 37, [1],
46, [3] fol. ; in-8
Acta met afz. titelpagina en paginering: Acta concilii provincialis Cameracensis.
Ook gedrukt in: Conciliorum generalium, nation., provinc., dioeces., cum
vitis epistolisque Rom. pontificum histor. synopsis / Philippus Labbe. - Lutet.
Paris., 1661. - .. p. ; in-8
Plaatsingscode UB Leiden: 508 D 3
Synodvs dioecesana Cameracensis, celebrata Anno Domini millesimo
quingentesimo sexagesimo septimo, mense octobri, præsidente R. P. Dn.
Maximiliano à Bergis, ... / accessit quoque titulorum & capitum index vt
lectoris commodo omni ex parte foret consultum. - Impressum Bruxellæ : apud
Michaelem Hamontanum, 1604. - [II], 38, [4] p. ; 21 cm. Met index.
Statutorum synodalium ecclesiæ Cameracensis pars prima, in qua continentur
Synodi Diœcesanæ Cameracenses, ab anno M.D.L. ad annum M.DC.LXIV / [præsidente
... D. Roberto de Croy ...]. - Parisiis, : apud Marcum Bordelet ... ; et
prostant Cameraci Montibus. : Apud Bibliopolas Juratos, 1739. - 2 dl. in 1 bd. ;
in-4. Voortitel: Statuta synodalia ecclesiæ Cameracensis in duas partes divisa.
: Pars prima Synodos Diœcesanas, secunda Provinciales complectitur. - Bevat ook,
met afz. pag. en titelbl.: Statutorum synodalium ecclesiæ Cameracensis pars
secunda, in qua continentur Concilia Provinciæ Cameracensis, annis MDLXV.
MDLXXXVI. & MDCXXXI. celebrata. / [Praesidente R.P. Dn. Maximiliano à Bergis
...]. - [Parijs] : Ex Typographia Gisseyana, 1739. - Met index.
Plaatsingscode UB Leiden: 194 B 12
Literatuur
A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden: niet
opgenomen
Biographie Nationale de Belgique II (Bruxelles, 1868) 219-220 (Alphonse
Le Roy)
Nationaal Biografisch Woordenboek: niet opgenomen
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek: niet opgenomen
Nouvelle Biographie Nationale: niet opgenomen
De oprichting der nieuwe bisdommen in de Nederlanden onder Filips II,
1559-1570 / M. Dierickx. - Antwerpen : Standaard-Boekhandel ; Utrecht : Het
Spectrum, 1950. - 347 p. : ill., krt. ; 25 cm. Oorspr. diss. Rome, Greg. - Lit.
opg. - Reg.
Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw /
L.J. Rogier. - Amsterdam : Urbi et Orbi, 1945-1947. - 3 dl. : ill. ; 25 cm +
losse kaarten Met lit. opg en index.
L'introduction des décrets du Concile de Trente dans les Pays-Bas et dans la
principauté de Liège / par F. Willocx. - Louvain : Librarie Universitaire, 1929.
- XXX, 318 p. : krt. ; 24 cm. - (Recueil de travaux publiés par les membres des
Conférences d'histoire et de philologie ; 2me Série, Fasc. 14). Index.
De Maximiliano a Bergis Cameracensi archiepiscopo / G. Cardon. - Parisiis :
Alcan, 1892. - 188 p. ; 23 cm. Proefschrift Parijs.