Maximiliaan van Bergen

Maximilien de Berghes

Eerste aartsbisschop van Kamerijk

?, 1518 - Bergen op Zoom, 27 augustus 1570

Biografie

Maximiliaan van Bergen was de tweede zoon van Dimas van Bergen, raadsheer in de Geheime Raad, en als zo vele tweede zonen voorbestemd voor een geestelijke carrière. Maximiliaan begon zijn loopbaan als deken van de St. Gomarus te Lier. Door de invloed van kardinaal Granvelle werd hij door het kapittel van Kamerijk voorgedragen voor de benoeming tot bisschop aldaar. Het benoemingsrecht te Kamerijk kwam vanouds aan de keizer toe, die met de keuze van Maximiliaan akkoord ging, maar paus Paulus IV lag geruime tijd dwars omdat hij het recht van het kapittel niet erkennen wilde. Uiteindelijk ging hij toch overstag. Nadat Maximiliaan op 10 september 1556 was gekozen, duurde het tot 21 oktober 1559 voordat hij plechtig geïnstalleerd kon worden. Inmiddels waren de plannen tot kerkelijke reorganisatie van de bisdommen in de Nederlanden goedgekeurd. Daarbij was Kamerijk tot aartsbisdom verheven, met als suffragaanbisdommen die van Namen, Atrecht, Doornik en Sint-Omaars. De laatste drie bisdommen waren overgeheveld van het Franse aartsbisdom Reims, waartegen de aartsbisschop van Reims, de invloedrijke kardinaal van Lotharingen heftig in het geweer kwam. Diens drijven mocht echter niet baten: op 22 maart 1562 werd Maximiliaan van Bergen een tweede keer geïnstalleerd, nu als aartsbisschop van Kamerijk. Hij was degene die het huwelijk mocht voltrekken tussen Alexander Farnese, prins van Parma, en Maria van Portugal op 11 november 1565. In 1567 verdedigde hij de belangen van Kamerijk en het Kamerijkse op de Rijksdag te Augsburg. Maximiliaan organiseerde zoals was voorgeschreven regelmatig provinciale synodes in zijn aartsbisdom. Die van 1565 was gewijd aan de invoering van de besluiten van het Concilie van Trente ter bestrijding van de ingeslopen misstanden in de kerk. Op 27 augustus 1570 tijdens een verblijf te Bergen op Zoom, overleed hij onverwacht aan een beroerte; zijn stoffelijk overschot werd overgebracht naar Kamerijk en daar in de kathedraal bijgezet.

Publicaties van concilies onder voorzitterschap van Maximiliaan van Bergen

Canones, et decreta sacri concilii provincialis Cameracensis, / Præsidente R. P. Dn. Maximiliano a Bergis, archiepiscopo, & duce Cameracensi ... ; his adjecimvs acta, seu ordinem rei gestæ, ac cæremonias, & orationes, quæ in illo habitæ fuerunt. - Antverpiæ : Ex officina Gulielmi Siluij, 1566. - [6], 37, [1], 46, [3] fol. ; in-8
Acta met afz. titelpagina en paginering: Acta concilii provincialis Cameracensis.

Ook gedrukt in: Conciliorum generalium, nation., provinc., dioeces., cum vitis epistolisque Rom. pontificum histor. synopsis / Philippus Labbe. - Lutet. Paris., 1661. - .. p. ; in-8
Plaatsingscode UB Leiden: 508 D 3

Synodvs dioecesana Cameracensis, celebrata Anno Domini millesimo quingentesimo sexagesimo septimo, mense octobri, præsidente R. P. Dn. Maximiliano à Bergis, ... / accessit quoque titulorum & capitum index vt lectoris commodo omni ex parte foret consultum. - Impressum Bruxellæ : apud Michaelem Hamontanum, 1604. - [II], 38, [4] p. ; 21 cm. Met index.

Statutorum synodalium ecclesiæ Cameracensis pars prima, in qua continentur Synodi Diœcesanæ Cameracenses, ab anno M.D.L. ad annum M.DC.LXIV / [præsidente ... D. Roberto de Croy ...]. - Parisiis, : apud Marcum Bordelet ... ; et prostant Cameraci Montibus. : Apud Bibliopolas Juratos, 1739. - 2 dl. in 1 bd. ; in-4. Voortitel: Statuta synodalia ecclesiæ Cameracensis in duas partes divisa. : Pars prima Synodos Diœcesanas, secunda Provinciales complectitur. - Bevat ook, met afz. pag. en titelbl.: Statutorum synodalium ecclesiæ Cameracensis pars secunda, in qua continentur Concilia Provinciæ Cameracensis, annis MDLXV. MDLXXXVI. & MDCXXXI. celebrata. / [Praesidente R.P. Dn. Maximiliano à Bergis ...]. - [Parijs] : Ex Typographia Gisseyana, 1739. - Met index.
Plaatsingscode UB Leiden: 194 B 12

 

Literatuur

A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden: niet opgenomen

Biographie Nationale de Belgique II (Bruxelles, 1868) 219-220 (Alphonse Le Roy)

Nationaal Biografisch Woordenboek: niet opgenomen

Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek: niet opgenomen

Nouvelle Biographie Nationale: niet opgenomen

De oprichting der nieuwe bisdommen in de Nederlanden onder Filips II, 1559-1570 / M. Dierickx. - Antwerpen : Standaard-Boekhandel ; Utrecht : Het Spectrum, 1950. - 347 p. : ill., krt. ; 25 cm. Oorspr. diss. Rome, Greg. - Lit. opg. - Reg.

Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw / L.J. Rogier. - Amsterdam : Urbi et Orbi, 1945-1947. - 3 dl. : ill. ; 25 cm + losse kaarten Met lit. opg en index.

L'introduction des décrets du Concile de Trente dans les Pays-Bas et dans la principauté de Liège / par F. Willocx. - Louvain : Librarie Universitaire, 1929. - XXX, 318 p. : krt. ; 24 cm. - (Recueil de travaux publiés par les membres des Conférences d'histoire et de philologie ; 2me Série, Fasc. 14). Index.

De Maximiliano a Bergis Cameracensi archiepiscopo / G. Cardon. - Parisiis : Alcan, 1892. - 188 p. ; 23 cm. Proefschrift Parijs.