Morgan, Thomas

Engels militair, onder andere actief in de Nederlanden

? ? - Pembroke Castle (Wales), tussen 22 en 26 december 1595

Biografie

Na de inname van Den Briel door de Watergeuzen (1 april 1572) en de actie van de inwoners van Vlissingen, dat zich op 6 april voor de prins verklaarde, kwam Thomas Morgan als Engels officier de opstandelingen ondersteunen. Aan het hoofd van 300 man bracht hij het al gauw tot kolonel. De strijd in het de Engelsen onbekende Zeeland was er dikwijls een van man tot man. Van beginaf aan werd Thomas Morgans activiteit in de Nederlanden ook gekenmerkt door een tekort aan geld en problemen met de overheden in de provincies waar hij verbleef. Het hele jaar 1574 deed hij dienst in Ierland, waarna een periode van een verblijf in Wales aanbrak, waarover we niet zijn ingelicht.
            In 1578 kwam hij opnieuw als vrijwilliger naar de Nederlanden onder het bevel van John Norris. Hij nam op 2 augustus 1578 deel aan de Slag bij Rijmenam, waar de troepen van de Republiek te sterk bleken voor het leger van Don Juan van Oostenrijk. In 1581 droeg hij bij aan de verdediging van Gent en Steenwijk. Nadat hij in 1584 versterkingen had gehaald in Engeland, behoorde hij in 1585 tot de verdedigers van Antwerpen tegen Alexander Farnese, prins van Parma. Daar vocht hij o.a. om het bezit van de Kouwensteinse dijk, maar ook hij vermocht de opkomst van Parma hier niet te keren. Na de komst van Leicester ging het met de carrière van Morgan beter: hij werd gouverneur van Vlissingen en vervolgens van Bergen op Zoom. Maar de betaling van de Engelse troepen bleef een bron van ergernis, zowel voor hem als voor zijn soldaten. Na het échec van Leicester werd Morgans positie herhaaldelijk betwist, maar in 1588 was hij weer in Bergen op Zoom om deze stad tegen een aanval te verdedigen. De geleidelijk groter wordende invloed van de Staten-Generaal op de beleidsvoering wist Thomas Morgan door zijn inmiddels grote ervaring te velde te weerstaan. In april 1593 onthief de Raad van State hem uit zijn functie, ondanks de persoonlijke voorspraak van koningin Elisabeth. Terug in Engeland werd hij in 1595 belast met de versterking van Pembroke Castle (Wales), ter beveiliging van het land tegen een eventuele Spaanse invasie.
            Deze Thomas Morgan moet niet worden verward met de gelijknamige balling/agent, die vermoedelijk in dienst van Mary Stuart en Filips II aktief was.

Anton van der Lem

Literatuur

A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden XII , tweede stuk (Haarlem, 1869) 1005

Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek V (Leiden, 1921) 348 (P.J. Blok)

Oxford Dictionary of National Biography 39 (Oxford, 2004) 144-145 (Howell A. Lloyd)

Alexandre Farnèse, prince de Parme, gouverneur général des Pays-Bas, (1545-1592) / Léon van der Essen ; avec une préf. par Henri Pirenne. - Bruxelles : Librairie nationale d'art et d'histoire, 1933-1937. - 5 dl. : ill. ; 29 cm. - (Bibliothèque du 16ième siècle)T. 1: 1545-1578. - 1933. T. 2: 1578-1582. - 1934. T. 3: 1582-1584. - 1934. T. 4: Le siège d'Anvers. 1584-1585. - 1935. T. 5: 1585-1592. Avec une étude inconographique par Francis Kelly. Deel IV, 77, 93.

Friedrich Schiller, Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung (oorspronkelijke uitgave: Leipzig, 1788) in: Schillers Werke : Nationalausgabe XVII: Historische Schriften : erster Teil. Karl-Heinz Hahn ed. (Weimar, 1970), S. 323,21