Mis is et, mis hiet et, mis sil et wol blieuwe
Fries. Vertaling: Mis is het, mis heet het, mis zal het wel blijven.
Deze uitspraak wordt toegeschreven aan Gellius Schotanus (ca. 1550-1625), Fries
predikant. Schotanus was aanvankelijk rooms-katholiek priester in de hoofdkerk
Oldehove te Leeuwarden. Twijfelend aan de zin van de katholieke eucharistie-viering,
de heilige mis, zou hij deze woorden tijdens het opdragen van de mis hebben
uitgeroepen. Schotanus werd een aanhanger van de reformatie, ging in ballingschap
en keerde als gereformeerd predikant in Friesland terug.
Spelen met de dubbele betekenis van het woord `mis' om de katholieke eredienst
te bespotten, was in de zestiende en zeventiende eeuw heel gewoon. Ook Constantijn
Huygens deed eraan mee, bijvoorbeeld in de regels geschreven voor de katholieke
Maria Tesselschade Roemer Visscher:
Voort, Tessel, uit de Mis en uyt het Mis-verstand
Ik weet een beter weg naar het beloofde Land
Literatuur
W. Bergsma, Tussen Gideonsbende en publieke kerk. Een studie over het gereformeerd
protestantisme in Friesland , 1580-1650 (Hilversum, 1999) 44
A.J. Schotanus, `Gellius Schotanus, priester-predikant-dokter ca. 1550-1625',
Gens Schotana 2, 65-70